Καταγραφές και Εθνογραφία
Από την ίδρυση του το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης μέχρι σήμερα, έχει καταφέρει να εμπλουτίσει τις συλλογές του και να συγκεντρώσει έναν θησαυρό που αφορά τη νεότερη ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής.
Αντικείμενα, φωτογραφίες, αρχειακό και ενδυματολογικό υλικό, από τα τέλη του 17ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου αιώνα, μας πληροφορούν για ιστορίες συμπλεύσεων και αρμονιών, δυσαρμονιών και συγκρούσεων στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Θράκης, την οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων.
Οι ιστορίες στη Θράκη είναι πολλές, ποικίλες και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, όπως και η ανθρωπογεωγραφία της, με τις διάφορες πολιτισμικές πραγματικότητες που βρίσκονται σε άλλα επίπεδα προσέγγισης.
Στις θεματολογίες του Μουσείου που δημιουργήθηκαν με βάσει το αρχικό υλικό της συλλογής, κατατεθηκε ένα μεγάλο τμήμα της έρευνας μέσα από τα ντοκιμαντέρ τα οποία προβάλλονται σε όλους τους εκθεσιακούς χώρους απο το 2002.
Στην έρευνα στηρίχθηκε και η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε το 2000 για τους πρόσφυγες του 1923 και η οποία λειτούργησε μέσα από τα δεδομένα της τότε τεχνολογίας.
Από το δεύτερο χρόνο της λειτουργίας του Μουσείου, ξεκινήσαμε έναν νέο κύκλο ερευνητικών αναζητήσεων, με επιτόπιες έρευνες και καταγραφές.
Μέσα από 450 καταγραφές στον ευρύτερο χώρο της Θράκης, ό,τι είχε επιβιώσει από τον παραδοσιακό βίο ως ζώσα κατάσταση, προέκυψαν 24 θεματολογικά ντοκιμαντέρ υποτιτλισμένα στην αγγλική.
Το ερευνητικό έργο του Μουσείου συνεχίζεται μέσα από εκδόσεις, καταγραφές προφορικής ιστορίας και συνεργασίες.
Οι βιωματικές μας ευαισθησίες και οι ορίζοντες της σκέψης μας διευρύνθηκαν στα θέματα της διαχείρισης της μνήμης και του πολιτισμού.
Σήμερα μέσα σ’ ένα πλαίσιο εκδημοκρατισμού της κουλτούρας και της συμπερίληψης προέκυψαν νέες προσεγγίσεις με στόχο πάντα όλο αυτο το υλικό που προκύπτει από την έρευνα να ενισχύει την κοινωνία πνευματικά ηθικά και οικονομικά.
Λίγα λόγια από την πρόεδρο του Μουσείου
Το Δώρο για μένα ήταν οι αφηγήσεις των ανθρώπων της Θράκης. Η ίδρυση του Ε.Μ.Θ. η αποδοχή και η ανταπόδοση. Το EMΘ είναι προϊόν ανθρώπινων σχέσεων και κοινωνικών δεσμών, που δίνουν στη ζωή νέο νόημα. και εξακολουθούν να το τρέφουν για να ζει, ως τόπος μνήμης και μάθησης, που τρέφεται και τροφοδοτεί την κοινότητα. Καθημερινά ανοίγουμε την γυάλινη πόρτα του Μουσείου κρατώντας το σφυρηλατημένο σιδερένιο πόμολο, δώρο εξαίρετου τεχνίτη συμπολίτη μας, ενώ στον αγιασμό των εγκαινίων του ΕΜΘ ο ξύλινος σταυρός του 1900 που χρησιμοποιήθηκε ήταν δωρεά του ιερέα του Ορτακίου (Ivailovgrad). Αυτά τα δύο αντικείμενα συμβολίζουν και σηματοδοτούν τη φιλοσοφία του Μουσείου και τη σχέση του με την τοπική κοινότητα. Θέλω να τους ευχαριστήσω για τις συζητήσεις για το χθες και το τώρα, τα χαμένα μπερεκέτια και τις προσφυγιές που έγιναν μια περίληψη ιστορίας. Να τους ευχαριστήσω για τις ατέλειωτες κουβέντες – μικρά σχολεία, που με μόρφωναν και με διαμόρφωναν και τελικά με οδήγησαν σε ένα αποτέλεσμα που με προσδιόρισε. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους όσους μοιράστηκαν μαζί μας διηγήσεις, αναφορές, και θρυματισμένες μνήμες της μεγάλης ιστορίας ή της ατομικής, που άλλοτε μαρτυρούσαν αυθόρμητα και άλλοτε αποσιωπούσαν, με το βλέμμα καρφωμένο στον ορίζοντα μακρυά πέρα από το ποτάμι. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους βασίζονται στο έργο του Μουσείου και συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της συλλογής του, δωρίζοντας βιβλία, ρούχα, κοστούμια, όπλα, κοσμήματα, εργαλεία, σκεύη και στοιχεία, δικαιολογώντας και νομιμοποιώντας τις επιλογές τους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους βασίζονται στο έργο του Μουσείου και συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της συλλογής του, δωρίζοντας βιβλία, ρούχα, κοστούμια, όπλα, κοσμήματα, εργαλεία, σκεύη και στοιχεία, δικαιολογώντας και νομιμοποιώντας τις επιλογές τους. Είμαι ευγνώμων σε όλους όσοι μας έδωσαν μικρά πράγματα, ενθύμια που έφεραν στις νέες τους εστίες, μεταφέροντας ιστορίες, προσωπικές ή συλλογικές, μυρωδιές, ήχους, εικόνες από τον τόπο όπου γεννήθηκαν.
Αγγελική Γιαννακίδου
Σε όλους όσους μας έδωσαν τα καθημερινά, ταπεινά και τα πολυτελή αντικείμενα, και τα δύο της ίδιας αξίας, κρυμμένες ιστορίες για μάτια που έχουν δει πολλά, στήθια που κρατούσαν με αγάπη μωρά και ζέσταιναν κουκούλια, για χέρια που έσκαβαν και έσπερναν, θέριζαν, κλάδευαν, ύφαιναν; διεργασίες και τεχνικές όπου μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους αρχέτυπους του πολιτισμού μας.
Βιβλιοθήκη
Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης βρίσκεται στο προσκήνιο του πολιτισμού σε όλο τον νομό Έβρου και ανταποκρίνεται στην ανθρώπινη ανάγκη για διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ανάπτυξης μιας σημαντικής συλλογής βιβλίων, φυλλαδίων και οπτικοακουστικού υλικού, που αποτυπώνουν την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής και συμβάλλουν στη διάδοσή της. Στα 22 χρόνια λειτουργίας της, η βιβλιοθήκη καλύπτει όλο το φάσμα της ανθρώπινης γνώσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην τοπική και λαϊκή παράδοση, τη λαογραφία και την αρχαιολογία. Τα ιστορικά βιβλία και μελέτες που καταγράφουν την τοπική ιστορία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αποτελούν τον πυρήνα της συλλογής.Παράλληλα, η εγκυκλοπαιδική γνώση είναι διαθέσιμη για την κάλυψη εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών, καθώς και για την εκπόνηση εργασιών και μελετών.
Η συλλογή της βιβλιοθήκης ανανεώνεται συνεχώς. Μέρος του έντυπου υλικού εκδίδεται από το ΕΜΘ, μετρώντας 5000 τόμους και 25 επιστημονικά περιοδικά.
Ειδικότερα, η συλλογή της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει τα ακόλουθα θεματικά πεδία:
- Ελληνικά και ξενόγλωσσα βιβλία με διάφορα θέματα
- Ιστορικά βιβλία και διατριβές διαφορετικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
- Τοπικές εκδόσεις, βιβλία και επιστημονικά περιοδικά
- Σπάνια έγγραφα και δημοσιεύσεις
- Πληροφοριακό υλικό (εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, χάρτες, οδηγοί, βιβλιογραφίες)
- Ελληνικά και ξενόγλωσσα μυθιστορήματα
- Βιβλία προσχολικής ηλικίας, παιδική λογοτεχνία, νεανικά μυθιστορήματα
- Συλλογή με παραμύθια
- Συλλογή με ποιήματα
Η συλλογή συμπληρώνεται από οπτικοακουστικά μέσα, , DVDs, CDs.
Προκειμένου να ανανεώσει και να εκσυγχρονίσει τη βιβλιοθήκη με τη χρήση νέας τεχνολογίας, το Μουσείο πρόκειται να εισαγάγει ένα νέο πρόγραμμα (KOHA 3.2). Πρόκειται για ένα σύστημα διαχείρισης βιβλιοθηκών ανοικτού κώδικα, το οποίο παρέχει πλήρη αυτοματοποίηση της βιβλιοθήκης και πλήρη διαθεσιμότητα της βιβλιογραφίας μέσω του Καταλόγου Ανοικτής Πρόσβασης (OPAC). Οι επισκέπτες της ψηφιακής βιβλιοθήκης θα μπορούν να αναζητήσουν και να περιηγηθούν στο ψηφιακό υλικό συγκεντρώνοντας όλες τις πληροφορίες που τους ενδιαφέρουν με δυνατότητα έκπτωσης.
Ο κύριος τρόπος οργάνωσης της βιβλιοθήκης είναι η τήρηση των καθολικών κανόνων της βιβλιοθήκης. Η περιγραφική καταλογογράφηση του υλικού της βιβλιοθήκης γίνεται με βάση τους αγγλοαμερικανικούς κανόνες καταλογογράφησης, 2 nd rev, ed. Η θεματική ευρετηρίαση γίνεται από τον Κατάλογο Θεματικών Επικεφαλίδων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και τον Κατάλογο Θεματικών Επικεφαλίδων Sears, όλα μεταφρασμένα και προσαρμοσμένα στην ελληνική γλώσσα. Το Δεκαδικό Σύστημα Ταξινόμησης (Dewey Decimal Classification) εφαρμόζεται για ταξινομικούς σκοπούς.
Για την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας, μελλοντικός μας στόχος είναι η πλήρης ψηφιοποίηση της συλλογής της βιβλιοθήκης, με τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού Καταλόγου Ανοικτής Πρόσβασης (e-OPAC). Το υλικό της βιβλιοθήκης είναι διαθέσιμο μόνο στους χώρους του Μουσείου, καθώς ο δανεισμός δεν είναι εφικτός.
Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
Από την συνεργασία της Αγγελικής Γιαννακίδου Ιδρύτριας του Ε.Μ.Θ. ,της Μακρίνας Τσαγιανίδου απόφοιτος του Ιστορίας Εθνολογίας του Δ.Π.Θ., με τους κατά τόπους εθνοτοπικούς συλλόγους, αλλά και τους, Δημήτριο Σπανό απόφοιτο του τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής και τον Ιωάννη Μυλωνέλη Υπ. Δ. Α.Π.Θ.