ΕΒΡΥΝΟΥΣ
Πολιτιστική ερμηνεία στον Ν. Έβρου.
«Ε(Β)ΡΥνους»: Εργαστήρια πολιτιστικής ερμηνείας.
Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης υλοποίησε το πρόγραμμα Πολιτιστικής Ερμηνείας Εβρύνους την άνοιξη του 2024 φέρνοντας σε επαφή ενήλικες από την Δαδιά, το Σουφλί, το Διδυμότειχο και το Ορμένιο, τα Δίκαια, τα Πετρωτά, τον Πεντάλοφο και τα Ρίζια του νομού Εβρού. Αξιοποιήθηκαν τεχνικές και προσεγγίσεις πολιτιστικής ερμηνείας, ως εργαλείο αναγνώρισης, ανασύστασης και μετάδοσης εμπειριών και συναισθημάτων.
Στόχος του προγράμματος ήταν η ανακάλυψη και η ερμηνεία του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου των περιοχών του νομού Έβρου και η χρήση τους από ιδιώτες / πολίτες κάθε ηλικίας.
Με την δημιουργία 4 ομάδων σε κάθε περιοχή δουλέψαν τεχνικές και προσεγγίσεις γύρω από την ερμηνεία της τοπικής ιστορίας. Με εργαλεία την έρευνα, τη μελέτη, τις βιωματικές μαρτυρίες και την επεξεργασία του υλικού που θα συγκεντρώνεται έφτασαν στο τελικο στάδιο της πολιτιστικής ερμηνείας.
Συντελεστές:
Αγγελική Γιαννακίδου, Βάλια Στεργιώτη, Βαλεντίνα Σωκράτους, Μακρίνα Τσαγιαννίδου, Μαρία Γκιρτζή
Η δράση υλοποιήιθηκε υπό την αιγίδα και επιχορήγηση του ΥΠΠΟΑ.
Μνημονικά Αναθήματα από τους κατοίκους των οικισμών:
Ορμένιο, Δίκαια, Πετρωτά, Πεντάλοφος, Ρίζια, Διδυμότειχο, Σουφλί, Δαδιά.
Η γοητευτική σχέση του χρόνου με τον τόπο. Μνήμες καταγεγραμμένες στις ανθρώπινες πράξεις και σε τόπους μνημονικούς που αναδεικνύουν το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό τοπίο της περιοχής.
Να μάθουμε, να αισθανθούμε την ιστορία ανθρώπων και τόπων. Στον Έβρο τη ψυχή της Θράκης.
Ορμενιο:
Στο βορειότερο άκρο του Ν. Έβρου, μια ανάσα από το τελωνείο για τη Βουλγαρία, το Ορμένιο, μας συνδέει με το βάθος της ιστορικής διαδρομής που ξεκινά από την προϊστορία. Εδώ το 500 μ.Χ. γεννήθηκε ο μεγαλύτερος στρατηγός του Βυζαντίου, ο Βελισάριος. Εδώ στο Τζερμιάνου των Βυζαντινών, σήμερα τίποτα δεν σου θυμίζει την αντάρα του πολέμου που διεξήχθη το Σεπτέμβρη του 1371 ανάμεσα στα ενωμένα χριστιανικά έθνη (Σέρβοι, Βούλγαροι και Έλληνες) και τον Οθωμανικό στρατό, όπου η νίκη τότε των Οθωμανών καθόρισε την τύχη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Πεντάλοφος:
Σ’ αυτόν τον χτισμένο πάνω στους πέντε λόφους αγροτικό οικισμό άλλοτε έδρα δημαρχίας, αγναντεύεις και αντιλαμβάνεσαι τα τρίστρατα που σε οδηγούν στα ορατά και αόρατα σύνορα των τριών κρατών. Εκεί είναι που συναντάς μέσα σ ένα υπέροχο αγροτικό τοπίο ένα από τα μεγαλύτερα επισκέψιμα εκτροφεία άγριων θηραμάτων στην Ελλάδα, εμπλουτίζοντας βιότοπους και κυνηγετικές περιοχές, το Ευρωθήραμα.
Πετρωτά:
Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, εκκλησίες, και προβιομηχανικά κτίρια όπως μύλοι και λιοτρίβια αλλά και γεφύρια στον ευρύτερο χώρο της Θράκης, όπως αυτό του Μουσταφά Πασά του 1531 μ.Χ. κοντά στο Σβίλεγκραντ της Βουλγαρίας, αποτελούν τα τεκμήρια μιας ζωής που οργανώθηκε μέσα από τη τέχνη των λαϊκών μαστόρων της πέτρας, λιθοξόων και λιθοδόμων από τα Πετρωτά του Β.Εβρου, με τα πολύτιμα πετρώματα, τα μαντένια και τα εξαιρετικής ποιότητας κοιτάσματα ζεόλιθου.
Κατοικίες, ερείπια αλλα και κτίσματα όπως αυτό του Κώστογλου στα Πετρωτά του Β. Έβρου, στέκονται μάρτυρες που διαλαλούν μέσα στη σιωπή τους τα πολιτιστικά δίκτυα του ευρύτερου χώρου της Θράκης και τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα και και που χάραξαν τις ζωές των ανθρώπων από τις τρεις πλευρές των συνόρων.
Ριζια:
Μια από τις πιο ζωντανές και παραγωγικές κοινότητες του Έβρου.
Ο παρόχθιος οικισμός του Αρδα απέχει 4 χλμ. από το χώρο του “Φεστιβάλ του Άρδα” που βρίσκεται δίπλα στο πορθμείο που εξυπηρετούσε τη διέλευση του ποταμού πριν γίνει η γέφυρα.
Ο κάμπος, το ποτάμι, ένας φυσικός πόρος μεγάλης αισθητικής και οικολογικής αξίας.
Διδυμότειχο:
Ένα παλίμψηστο από τα ριζά του λόφου ως την κορφή του, με το κάστρο να περιζώνει
τις μνήμες της βυζαντινής καστροπολιτείας. Τιμητικά και ταπεινά μνημεία, ερείπια και πέτρες, μέσα σε όλο αυτό το βάρος της αντίφασης που κουβαλά η πόλη σήμερα και που παλεύουν ενάντια στη λήθη και στο χρόνο, κάθε άλλο παρά να αγνοηθούν μπορούν. Το Διδυμότειχο είναι ένας τόπος που μας συνδέει με τον βαθύ χρόνο, τον χρόνο των γεωλογικών αλλαγών, μια διάσταση που καταπραΰνει την αγωνία του επίκαιρου, του εφήμερου, και του επείγοντος.
Σουφλί:
Μέσα από μια διαδρομή που ξεκινάει από ένα καφενείο στην “Καρκατσιλια”, την επάνω γειτονιά του οικισμού, περνά από ένα κουκουλόσπιτο και καταλήγει στο ναό του Αγίου Γεωργίου,κατανοείς όλη την οικονομική και κοινωνική ζωή, από τον 19ο ως σήμερα στο Σουφλί, που κρατά με το “ξετύλιγμα” της πολύτιμης κλωστής τους μέχρι σήμερα, τις μνήμες μιας ευμάρειας, συνυφασμένη με την ιστορία της περιοχής και τον μυστικισμό της μακρινής Ανατολής.
Δαδιά:
Λίγο πιο πέρα από τη καρδιά της Γκίμπραινας,της Ισγίπερας των βυζαντινών.
Η διαδρομή στο κέντρο του οικισμού, από το Δημοτικό σχολείο και το σταθμό ηλεκτροδότησης, στο φούρνο του χωριού.Και από το χώρο όπου τελείται το κουρμπάνι στη μνήμη του Αγίου Αθανασίου, στο “τσάμι” με τα θεραπευτικά νερά στα δυτικά του οικισμού μέχρι την ομάδα των σπιτιών στις παρυφές του Δάσους αποτελούν τους πλέον σημαντικούς σταθμούς στη ζωή του οικισμού που αναπτύχθηκε στη σκιά του μαγευτικού δάσους.
