Κόλιαντα Θράκης

Ετυμολογικά η λέξη «Κάλαντα» προέρχεται από τις Ρωμαϊκές καλένδες, τις γιορτές του πρώτου μήνα του χρόνου του Ιανουαρίου. Τα παιδιά, κρατώντας ένα κλαδί ελιάς τυλιγμένο με μαλλί προβάτου, σύμβολο ευφορίας και γονιμότητας, συνήθιζαν να τραγουδούν για την καλή χρονιά. Στα βυζαντινά χρόνια τα τραγούδια αυτά απέκτησαν θρησκευτικό περιεχόμενο. Πρώτοι οι Καππαδόκες και οι Πόντιοι ονόμασαν «κάλαντα» την 1η Ιανουαρίου και «καλαντάρι» το μήνα Ιανουάριο ενώ αρκετά αργότερα σε όλη την Ελλάδα τα ευχητικά και λατρευτικά τραγούδια ονομάστηκαν «κάλαντα». Μέχρι σήμερα τα συναντούμε σε πολλές εκδοχές και παραλλαγές ανάλογα με τον τόπο, το μουσικό και φιλολογικό τους περιεχόμενο. Στα «Κόλιαντα» ή «Κόλιντα μπάμπου, τσικ, τσικ», όπως είναι γνωστά τα κάλαντα στη Θράκη, έχουν μια ιδιαιτερότητα καθώς το θρησκευτικό γεγονός παίρνει μια ανθρώπινη διάσταση και γίνεται οικείο προς τα ανθρώπινα «πάθια». Και αυτό καταγράφεται στις διάφορες εκδοχές όπου το φιλολογικό περιεχόμενο διαφοροποιείται ανάλογα με «…το σπίτι που ’ρθαμε», το επάγγελμα και την κοινωνική θέση του «αφέντη του σπιτιού» αλλά και των μελών της οικογένειας. Ακούγονται παινέματα για τις καινούργιες “νυφάδες”, τους νιόπαντρους και τον παπά, ευχές για το νεογέννητο, τον ξενιτεμένο και τον γραμματισμένο. Μέσα δε από μια απίστευτη ευρηματικότητα, συναντούμε παραλλαγές πολλές από κοινότητα σε κοινότητα, οι οποίες συγκλίνουν ή αποκλίνουν. Μόνο στη Μάνη Διδυμοτείχου τα «Χτιάσια», όπως έλεγαν τα Χριστουγενιάτικα κάλαντα, ήταν πάνω από 40 παραλλαγές. Μέχρι τη δεκαετία του 60, στις ομάδες των καλαντιστών συμμετείχαν μόνο παλικάρια και όχι παιδιά. Πήγαιναν πομπικά από σπίτι σε σπίτι, εκτός από τα σπίτια που είχαν πένθος, τραγουδούσαν τα κάλαντα, έπαιρναν δώρα. Γυρνούσαν όλον τον οικισμό περιζώνοντας έτσι συμβολικά την κοινότητα με ευχές και μακαρισμούς.

Τύπος: Ακίνητη

Εποχή: Χειμώνας

Μήνας: Δεκέμβριος

Ημερομηνία: 24-25 Δεκεμβρίου

Τόπος: Νοτιοδυτική Θράκη

Φορέας: