Πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής, το Ψυχοσάββατο του Ρουσαλιού «…όλα τα Σάββατα να παν να πάνε και να ‘ρθούνε του Ρουσαλιού το Σάββατο να πάει να μη γυρίσει». Γιορτή που συνδέθηκε ονοματολογικά με την προχριστιανική «γιορτή των Ροζαλίων» (από το roza ), η οποία μετασχηματίστηκε στην μεταχριστιανική περίοδο, από γιορτή της άνοιξης με τα ρόδα (τριαντάφυλλα) και τα γιορταστικά συμπόσια σε νεκρολογίες και συμπόσια ταφικά. Το σπουδαιότερο ψυχοσάββατο του ετήσιου εορτολογικού κύκλου. Πίστευαν ότι οι ψυχές από τη Μεγάλη Πέμπτη από το Πάσχα κυκλοφορούν ελεύθερες, ως το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής που επιστρέφουν στον κάτω κόσμο Άδη. Σε όλους τους οικισμούς οι γυναίκες ετοιμάζουν κόλυβα και άρτους. Διαβάζονται στην εκκλησία με τα ονόματα των νεκρών και επισκέπτονται τα μνήματα και τα περιποιούνται με ιδιαίτερη φροντίδα. Στο Θρυλόριο του Ν.Ροδόπης, κάθε χρόνο ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, έξω από τα νεκροταφεία του χωριού στήνεται ένα τραπέζι, για συγγενείς και φίλους που έφυγαν από τη ζωή. Όμως δεν είναι ένα τραπέζι λύπης. Οι άντρες κουβαλούν τραπέζια και καρέκλες έξω από τα νεκροταφεία και οι γυναίκες φτιάχνουν παραδοσιακά εδέσματα, «…εν είδει αποχαιρετισμού, η οικογένεια των αποθανόντων στρώνει τραπέζι, ώστε να φύγουν χορτάτοι….». Σύμφωνα με την πεποίθηση των ανθρώπων του Θρυλορίου, οι ψυχές των ανθρώπων ανασταίνονται με την Ανάσταση του Κυρίου, και ανήμερα της Πεντηκοστής -του Αγίου Πνεύματος, επιστρέφουν στους τάφους.
Τρώμε με ταποθαμεν΄ς
