Οι ανοιξιάτικοι αγερμοί από τα παιδιά, για τον ερχομό της Άνοιξης:
«ήλθεν, ήλθεν η χελιδών / Καλάς ώρας άγουσα και καλούς ενιαυτούς» ήταν γνωστό από τον Αθήναιο το 200μ.χ Μέχρι το πρόσφατο παρελθόν στις Μέτρες της Ανατολικής Θράκης, ανα δύο παιδιά έπαιρναν ένα καλάθι, το στόλιζαν με κισσό και περνούσαν από μέσα ένα ραβδί. Στην άκρη του ραβδιού προσάρμοζαν ένα ομοίωμα χελιδόνας. Γύρω από το λαιμό της χελιδόνας έβαζαν κουδουνάκια τα οποία ηχούσαν, καθώς το ραβδί κουνιόταν. Τα παιδιά με το καλάθι της χελιδόνας πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν το τραγούδι που ακούγεται και σήμερα.
Στη συνέχεια έδιναν στη νοικοκυρά από το στολισμένο καλάθι της χελιδόνας κάτι από τα πράσινα φύλλα και εκείνη τα τοποθετούσε στο κοτέτσι για να γεννούν πολλά αυγά οι κότες. Ως αντίδωρο στα ευχολόγια η νοικοκυρά έδινε στα παιδιά ένα αυγό. Τα παιδιά ανταπέδιδαν με ένα ευχολόγιο. Στα νεότερα χρόνια κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδόνας, το οποίο ήταν στερεωμένο σε έναν κάθετο κινητό άξονα ο οποίος περιστρέφεται ή κουνιέται με το τράβηγμα ενός νήματος ή τοποθετούσαν το ομοίωμα σε ένα σ΄ ένα «κανίσκι»-πανέρι, αφού πρώτα το στόλιζαν με πρασινάδα, και κορδελάκια και το περιέφεραν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τη χελιδόνα.
« ήλθε ήλθε η χελιδόνα
ήρθε και η μεληδόνα κάθησε και λάλησε
και γλυκά κελάδησε «Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν Ανοιξιν θ΄ανθίσεις. Θάλασσαν επέρασα
Και στεριά δεν ξέχασα,
Έσπειρα κονόμησα.
Έφυγα κι αφήκα σύκα
Και σταυρό και θημωνίτσα, Κι ήρθα τώρα κι ηύρα φύτρα,
Κι ηύρα χόρτα , σπάρτα, βλίτρα,
Βλίτρα, βλίτρα, φύτρα φύτρα»
Συ, καλή νοικοκυρά Έμπα στο κελλάρι σου
Φερ΄ αυγά περδικωτά,
και πουλιά σαρακοστά,
Δωσε και μιάν ορνιθίτσα Φέρε και μια κουλουρίτσα….» : Τα «χελιδονίσματα» σήμερα οργανώνονται κάθε χρόνο στην πόλη της Κομοτηνής με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου «Βυζαντινό Φρούριο». Τα χελιδονίσματα, ξεκινώντας από την Κομοτηνή οργανώνονται και ψάλλονται από τους μαθητές της Α Βάθμιας και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Περιστασιακά τα χελιδονίσματα οργανώνονται στην Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη και ανελλιπώς στην έδρα της Θρακικής Εστίας Δράμας στην ομώνυμη πόλη.
Τύπος: Κινητή
Εποχή: Γιορτές της Ανοιξης
Μήνας: Μάρτιος
Ημερομηνία: Πρώτες ημέρες του Μαρτίου
Τόπος: Κομοτηνή, Αλεξανδρούπολη, Ξάνθη
Φορέας: